Gedragingen die leiden tot zuivere aanvaarding erfenis

Hoe voorkom je gedragingen die leiden tot het zuiver aanvaarden van een nalatenschap? Je kunt onbewust een negatieve nalatenschap / erfenis zuiver aanvaarden door je te gedragen als erfgenaam. Een erfgenaam die nog geen keuze heeft uitgebracht en zich dus als ‘heer en meester’ over de nalatenschap gedraagt doordat hij spullen van de nalatenschap verkoopt, bezwaart of op een andere manier onttrekt, wordt gezien als een erfgenaam die zich ondubbelzinnig en zonder voorbehoud als zuiver aanvaard hebbende  erfgenaam gedraagt (4:192 BW). Wanneer je als erfgenaam een nalatenschap zuiver aanvaardt, dan ben je met je eigen vermogen aansprakelijk voor schulden van de overledene.

Voorbeelden van gedragingen die tot zuivere aanvaarding kunnen leiden zijn:

1. het meenemen van spullen met een economische waarde uit de woning van de overledene, tenzij deze na inventarisatie op een lijst zijn gezet en beschikbaar blijven voor schuldeisers en worden meegenomen om ze op een veiligere plek te bewaren;
2. het zonder voorbehoud voldoen van schulden van de nalatenschap en het  overeenkomen van betalingsregelingen met schuldeisers (anders dan ter voldoening van de uitvaartkosten);
3. de verkoop van de woning van de overledene;
4. het afgeven van een volmacht om de nalatenschap af te wikkelen;
5. het innen van tot de erfenis / nalatenschap behorende vorderingen en het treffen van  regelingen met schuldenaren;
6. het als erfgenaam deelnemen aan de verdeling van de nalatenschap;
7. het erkennen van een schuld van de nalatenschap;
8. het ondertekenen van een bankverklaring, waarbij het rekeningtegoed van de overledene wordt vrijgegeven;
9. het innen van schulden die de erfgenamen toekomen.

Voorbeelden van gedragingen/beheershandelingen die NIET leiden tot zuivere aanvaarding zijn:

1. het regelen van de begrafenis en het betalen van de uitvaartnota (In redelijkheid gemaakte kosten); (let op! als opdrachtgever van een uitvaart, kan je ook aangesproken worden voor de kosten als er een tekort is);
2. het opmaken van een boedelbeschrijving;
3. het meenemen van spullen met een economische waarde uit de woning van de overledene, mits deze na inventarisatie op een lijst zijn gezet en beschikbaar blijven voor schuldeisers en worden meegenomen om ze op een veiligere plek te bewaren;
4. het meenemen van spullen van de overledene met emotionele waarde die verder geen economische waarde hebben (zoals een fotoalbum);
5. het (noodgedwongen) ontruimen van de woning van de overledene mits de waardevolle spullen na inventarisatie beschikbaar blijven voor schuldeisers en worden opgeslagen;
6. het wegbrengen van de inboedel van de overledene die geen waarde heeft naar de kringloopwinkel (bij twijfel over de waarde is taxatie aan te raden);
7. de verkoop van spullen van de overledene die ‘beperkt’ houdbaar zijn, mits de opbrengst van de verkoop apart wordt gehouden en beschikbaar blijft voor schuldeisers;
8. het nemen van maatregelen om de erfenis / nalatenschap te behouden;
9. het storten van contant geld van de overledene op zijn bankrekening;
10. het indienen van een verzoek tot verzegeling of ontzegeling van de boedel;

Bij al deze handelingen is het verstandig om eerst foto’s te maken van de te ontruimen woning, weg te gooien/brengen goederen zonder waarde. Bij twijfel een taxateur inschakelen.

Hoe kan ik voorkomen dat ik door gedragingen zuiver aanvaardt?

Wanneer je een verklaring van beneficiaire aanvaarding laat inschrijven in het boedelregister, kan je niet meer door je gedragingen zuiver aanvaarden want dan ben je vereffenaar. Wanneer je als erfgenaam nog geen keuze hebt uitgebracht voor beneficiaire aanvaarding of verwerping, mag je alleen de nalatenschap beheren. Dit om te voorkomen dat je door je gedragingen niet alsnog de nalatenschap zuiver aanvaardt.

Dankbetuigingen nog geen daad van zuivere aanvaarding

De Hoge Raad heeft uitgemaakt dat het trakteren op gebak en het uitdelen van cadeaubonnen op kosten van de overledene nog geen daad van zuivere aanvaarding is (onder oud recht). Zie (ECLI:NL:HR:2021:1600). Deze zaak krijgt nog staartje aangezien het Hof moet gaan uitzoeken of er een televisie was en waar die gebleven is.

Keuze maken na 3 maanden

Je doet er als erfgenaam goed aan om gedurende een periode van drie maanden na het overlijden van de erflater (recht van beraad) te beslissen of je de nalatenschap zuiver, beneficiair wil aanvaarden of verwerpen. Om tot een goede beslissing te komen, zal je moeten inventariseren wat de goederen en schulden van de nalatenschap zijn. Na drie maanden kunnen schuldeisers je dwingen om een keuze te maken. Ga in de tussentijd geen handelingen verrichten waarmee een schuldeiser kan roepen dat je, je gedragen hebt als erfgenaam.