Ligt de afwikkeling van een erfenis stil omdat erfgenamen onvindbaar zijn of niks doen dan bestaat de mogelijkheid om een vereffenaar te laten benoemen. Een belanghebbende kan de rechtbank verzoeken om een vereffenaar te benoemen als een erfenis niet onder voorrecht van boedelbeschrijving is aanvaard en:

• er geen erfgenamen zijn;
• erfgenamen onvindbaar zijn;
• er geen executeur is;
• er wel erfgenamen bekend zijn maar die niks doen om de erfenis af te wikkelen.

Nadeel van deze route is wel dat je een advocaat moet inschakelen en dat de te volgen procedure dus kosten met zich meebrengt. In een procedure voor de rechtbank Midden-Nederland werd een notaris die zich opgeworpen had om de nalatenschap af te wikkelen benoemd tot vereffenaar. Omdat de notaris kosten had gemaakt om de erfgenamen te vinden, werd hij aangemerkt als belanghebbende (4:204 BW).

Een verzoek van de notaris om een rechter-commissaris te benoemen werd afgewezen. De rechtbank vindt dat de vereffening van de nalatenschap van erflater niet vergelijkbaar is met een faillissement, omdat de nalatenschap volgens de notaris ruimschoots positief is. Daarnaast vindt de rechtbank dat de samenstelling van de nalatenschap niet gecompliceerd is; er is volgens het verzoekschrift sprake van vier bankrekeningen en twee onroerende zaken. Ter zitting verklaarde de notaris dat tevens sprake is van een effectenportefeuille. Als schulden zijn bekend de kosten om tot afwikkeling van de nalatenschap te komen.

Taak vereffenaar

Wat moet de als vereffenaar benoemde notaris doen? Een vereffenaar is bevoegd om de nalatenschap te beheren. Een vereffenaar treedt zo veel mogelijk in overleg met de erfgenamen. Als er geen erfgenamen bekend zijn, is dat overleg niet mogelijk. Ook hier geldt dat de vereffenaar de kantonrechter om aanwijzingen kan verzoeken. Een vereffenaar draagt niet zonder meer het risico van waardedaling van de tot de nalatenschap behorende goederen (bijv. effecten). Dat zal pas het geval zijn indien hij in de zorg van een goed vereffenaar te kort is geschoten. Ook hier geldt weer dat de vereffenaar die het zekere voor het onzekere wil nemen, zich tot de kantonrechter kan wenden, zodat de kantonrechter de vereffenaar aanwijzingen kan geven. Deze kan dan opdracht geven om de effecten te verkopen.