Mijn beide ouders zijn recentelijk overleden. Via het Centraal Testamentenregister (CTR) weet ik dat zij meerdere testamenten hebben gemaakt tijdens hun leven. Mijn vader heeft na het overlijden van mijn moeder een nieuw testament gemaakt. Dit testament herroept alle daarvoor gemaakte uiterste wilsbeschikkingen. Mijn vraag is: “Kan ik alle voorgaande testamenten die door mijn ouders zijn gemaakt inzien bij de verschillende notarissen? Een andere vraag is: “Kan ik het laatste testament van mijn vader eventueel ongedaan maken als blijkt dat vader de laatste wensen gemaakt in een vorige testament door mijn moeder, en eventueel samen met vader in een vorige testament, niet heeft gerespecteerd?
Wat is een testament in ieder geval niet?
Voordat ik de vragen ga beantwoorden is het goed om op te merken dat een testament geen overeenkomst is tussen echtgenoten. Dat de echtgenoten samen naar de notaris gaan om samen een spiegelbeeldig testament op te stellen maakt dit niet anders. Een testament is en blijft een eenzijdige en hoogstpersoonlijke rechtshandeling. Bij deze rechtshandeling kan je alleen maar beschikken over je eigen vermogen (veelal de helft van de gemeenschap van goederen). Als echtgenoten samen testamenten tekenen en de volgende dag komt een van de echtgenoten terug om een nieuw testament te maken dan mag de notaris de andere echtgenoot, vanwege zijn geheimhoudingsplicht, daarvan niet op de hoogte stellen. Als je de notaris in kwestie geen slapeloze nachten wilt bezorgen (notarissen zijn per slot van rekening ook maar mensen) dan ga gewoon naar een ander kantoor. Meer informatie? Lees dan: Wat is een testament?
Kan ik alle voorgaande testamenten die door mijn ouders zijn gemaakt inzien?
Nee, dat kan niet. Deze vallen onder de geheimhoudingsplicht van de notaris. De notaris mag gegevens die aan hem in zijn functie zijn toevertrouwd niet aan anderen kenbaar maken, ook al zou degene die hem de gegevens heeft toevertrouwd daarvoor toestemming geven. Artikel 49 van de Wet op het notarisambt (Wna) zegt het volgende: Voor zover bij of krachtens de wet niet anders is bepaald, geeft de notaris van de tot zijn protocol behorende notariële akten afschriften, uittreksels en grossen uit aan partijen bij de akte en aan degenen die een recht ontlenen aan de akte indien de gehele inhoud van de akte van rechtstreeks belang is voor dat recht. In de rechtspraak is uitgemaakt dat alleen in zeer uitzonderlijke situaties mensen rechten kunnen ontlenen aan een herroepen testament. Mensen die door een uiterste wilsbeschikking een erfrechtelijke aanspraak verliezen (bijv. onterfde kinderen) hebben slecht recht op dat gedeelte waaruit op te maken valt dat zij geen erfgenaam meer zijn.
Kan ik het laatste testament ongedaan maken?
“Kan ik het laatste testament van mijn vader eventueel ongedaan maken als blijkt dat vader de laatste wensen gemaakt in een vorige testament door mijn moeder, en eventueel samen met vader in een vorige testament, niet heeft gerespecteerd? Nee, zoals je hiervoor hebt kunnen lezen is een testament een hoogst persoonlijke eenzijdige rechtshandeling. Het niet respecteren van de wensen van uw moeder is geen grond om een testament te vernietigen. Alleen als u kunt aantonen dat uw vader wilsonbekwaam was op het moment van ondertekenen van het testament dan kan het laatst gemaakte testament worden vernietigd. Dat is een bijzonder lastige opgaven omdat degene die zich op vernietiging beroept moet aantonen dat de overledene wilsonbekwaam was ten tijde van het maken van het testament. Dit bewijs kan je bijvoorbeeld leveren door het overleggen van medische verklaringen van een huisarts of een behandelend specialist.
