Situatie: man (86) en vrouw (85) zijn gehuwd in gemeenschap van goederen. Zij hebben 2 kinderen 2 kleinkinderen (bij een kind) en geen testamenten. Zij hebben een gezamenlijk vermogen van € 100.000,-. Vraag: Hoeveel erfbelasting is er verschuldigd over de erfenis bij het eerste en tweede overlijden? In dit voorbeeld ga ik er vanuit dat beide echtgenoten in 2016 overlijden en dat er geen rente wordt vergoed over de erfdelen van de kinderen. Omdat er geen testamenten zijn, is de wet van toepassing en erven alleen de langstlevende en de kinderen.
Vrijstellingen 2016
De langstlevende echtgenote heeft in beginsel een vrijstelling van € 636.180,- De kinderen een vrijstelling van € 20.148 per persoon en ieder kleinkind € 20.148,-. Zonder de langstlevende echtgenoot kan je met 2 kinderen en 2 kleinkinderen in totaal 4 x € 20.148,-= € 80.592,- per overlijden als (klein)kinderen vrijgesteld van erfbelasting ontvangen.
Overlijden man
Bij het overlijden van de man wordt de gemeenschap van goederen gedeeld. De helft vormt de nalatenschap van de man. Deze heeft 3 erfgenamen (langstlevende + 2 kinderen). Ieder erft 1/3 deel. Oftewel € 16.666,67. De wettelijke verdeling is van toepassing. De langstlevende ontvangt de gehele nalatenschap omdat de wettelijke verdeling van toepassing is. De kinderen krijgen een vordering die opeisbaar is bij het overlijden van de langstlevende. Fiscaal wordt er een waarde drukkend effect toegepast op de erfdelen van de kinderen. De langstlevende is 85 jaar (3 x 6% =) 18% van de erfdelen van de kinderen wordt bij de langstlevende opgeteld. Fiscale waarde voor de vrouw is € 22.666,67. Voor de beide kinderen is dat ieder € 13.666,66. Alle bedragen vallen onder de bovengenoemde vrijstellingen. Er is bij het overlijden van de man geen erfbelasting verschuldigd.
Overlijden vrouw
De vrouw heeft een nalatenschap van € 50.000,- + € 16.666,67 = 66.666,67. Zij heeft 2 erfgenamen. Ieder kind ontvangt € 33.333,34. Na aftrek van de vrijstelling is er € 13.185,34 belast tegen 10%. Ieder kind is € 1.318,53 aan erfbelasting verschuldigd.
Besparen erfbelasting
In bovengenoemd voorbeeld kan je de erfbelasting beperken door de langstlevende niet 1/3 deel te laten erven maar 1/100 deel. Bij het eerste overlijden ben je dan nagenoeg geen erfbelasting verschuldigd (€15,- per kind) . Bij het tweede overlijden kan je de kleinkinderen meenemen (ten laste van het erfdeel van de betreffende ouder) aan een kant. Een kind betaalt dan geen erfbelasting. Het andere kind slechts erfbelasting over een belaste verkrijging van (50,5%*€ 100.000)/2= € 25.250-€ 20.148 = € 5.102,- * 10% = € 510,-. Met een testament kan je dus circa € 2.100,- aan erfbelasting besparen.
erfbelasting
